Na przełomie dzieciństwa i dorosłości (Ewa Nowacka, „Słońce w kałuży”)

Słońce w kałuży
Jakiś czas temu Ewa Nowacka nie przekonała mnie  portretem dojrzewającej nastolatki, borykającej się z pierwszym uczuciem. Przekonała mnie natomiast, choć nie od razu, swoim portretem chłopca w tym samym momencie życia.

Wojtek, lat szesnaście. Rodzice, młodsi o osiem lat bracia bliźniacy. Inteligentny, oczytany, o wiedzy większej niż rówieśnicy, wśród których uchodzi za „chodzącą encyklopedię”. Ta intelektualna przewaga jest momentami dość pozorna, a szerokie zainteresowania raczej powierzchowne. To, co imponuje kolegom, niekoniecznie przekonuje nauczycieli – stąd dwója z fizyki na semestr. Ocena nie spędza jednak chłopakowi snu z powiek.
Dla Wojtka liczy się bowiem jedno – czy raczej jedna. Katarzyna, odległa koleżanka z klasy, która nie zwraca na niego uwagi. Tworzy sobie jej wyidealizowany wizerunek i uznaje, że jest zakochany. Nie ma odwagi zbliżyć się do dziewczyny, więc opowiada jej w grubym brulionie o sobie, swoich przemyśleniach i fascynacjach, lekturach, rówieśnikach, oczekiwaniach wobec siebie i innych. Z tych zapisków wyłania się obraz wrażliwego nastolatka, który próbuje uporządkować własne wnętrze i świat, nie pogubić wśród przemian, jakie go dotykają. Wojtek balansuje między dzieciństwem a dorosłością, jest trochę egzaltowany, idealistycznie nastawiony, skupiony na sobie, wkrótce jednak będzie musiał ostatecznie wkroczyć w dojrzałość i zostać podporą rodziny. Ponownej ocenie podda też to, co czuł do Katarzyny.
Swoją powieść Ewa Nowacka napisała językiem, który z początku trudno uznać za pasujący do nastolatka: jest tu – szczególnie w zapiskach bohatera – wyszukane słownictwo, wysoki, czasem wręcz poetycki styl, ciekawe refleksje. Niekiedy wygląda to na pretensjonalność czy sztuczność, ale właściwie nie kłóci się z tym, czego dowiadujemy się o Wojtku: w końcu pisze do ukochanej, chce zrobić na niej wrażenie, oszołomić ją swą wiedzą i inteligencją, przymiotami charakteru. To bywa męczące dla czytelnika, ale ma kluczowe znaczenie dla szesnastolatka: przecież nie poznamy samych siebie, jeśli nie będziemy wciąż i na nowo próbowali analizować swych myśli, uczuć i postępków. Bohater książki radzi sobie z tym zresztą bardzo dobrze i zdaje swój egzamin z dorosłości.
Chociaż „Słońce w kałuży” chwilami irytuje lub nuży, to całość jest wciągająca, Wojtek budzi sympatię, a jego dwaj braciszkowie dostarczają wiele uciechy swymi psotami. Do tego dochodzi garść realiów z końca lat siedemdziesiątych. Pojęcia nie mam, jak odebraliby tę powieść dzisiejsi szesnastolatkowie, ale mnie się podobało.
Ewa Nowacka, Słońce w kałuży, Nasza Księgarnia 1981.
(Odwiedzono 600 razy, 2 razy dziś)

20 komentarzy do “Na przełomie dzieciństwa i dorosłości (Ewa Nowacka, „Słońce w kałuży”)”

  1. Jej, nie dość, że czytasz książkę dla nastolatków o miłości, to jeszcze „całość jest wciągająca”. Szał ;)
    A pod tym linkiem o nastolatce nic się niestety nie wyświetla.

    Odpowiedz
    • Ale napisałem również, że ma to swoje uzasadnienie. Obcowanie z pięknie napisanym tekstem, szczególnie na tle obecnej mizerii językowej książek dla młodzieży, też ma swój walor.

      Odpowiedz
  2. A może masz za dużo czasu i chęć na nowy projekt – http://klasykadlamlodych.blogspot.com/ ?? Ja w miarę możliwości będę przerzucał swoje teksty z młodzieżówki :)
    Co do języka nie pasującego do bohatera, to bardzo często dorosłym autorom zdarza się wkładać zbyt dojrzałe teksty w usta swych młodocianych bohaterów. Coś pamiętam, że takie zastrzeżenie miałem przy „Oskarze i pani Róży” Schmitta.

    Odpowiedz
    • Projekt obejrzę, dzięki. Ja tam wolę, jak bohater mówi trochę zbyt wyszukanym językiem, niż jak powtarza co chwilę „łoł” i „zajefajne”, a kilka takich rzeczy ostatnio czytałem:P

      Odpowiedz
    • Prymitywizm językowy reprezentował cykl „Numery” Rachel Ward – czyli „jak mały Kazio wyobraża sobie język trudnej młodzieży”:P Prawdziwa trudna młodzież mogłaby autorkę i tłumaczkę wiele nauczyć:) Nadmiar „łołów” był w „Oksie w „Oksie Pollock”, chociaż poza tym nieźle się czytało.

      Odpowiedz
  3. Rety. Ja chyba czytałam tę książkę w zamierzchłych czasach, jako nastolatka właśnie. Nie pamiętam niestety wrażeń, bo wówczas wciągałam po dwie książki dziennie i wszystko mi się kićka…

    Odpowiedz
  4. Książki nie czytałam,ale Twoja recenzja mnie zachęciła.Na pewno po nia sięgne przy nadarzającej się okazji.Bardzo podoba mi się Twój styl pisania recenzji dlatego dodałam się do obserwujących.Jeśli chcesz możesz również dodać się do obserwatorów u mnie.Będzie mi bardzo miło.Serdecznie zapraszam na :
    http://www.in-world-book.blogspot.com

    Odpowiedz

Odpowiedz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.