Wyjście ze skorupy (Zofia Chądzyńska, „Wstęga pawilonu”)

Wstęga pawilonu
Tak już jesteśmy skonstruowani, że własne problemy wydają nam się najważniejsze i najpoważniejsze i dopiero konfrontacja z cudzym losem pozwala złapać dystans i obiektywniej ocenić swoją sytuację.

Licealistka Anna jest samotna.

Uważa, że nie pasuje ani do swojej rodziny, ani do rówieśników. W rodzinie dominuje matka, typ niezawodnej organizatorki, która jednak nie umie wykrzesać z siebie zrozumienia i czułości dla córki, tak odległej od ideału, jaki sobie wymarzyła. Zatopiony w pracy ojciec jest Annie bliższy, ale nie jest w stanie jej wesprzeć. Stosunki z młodszą siostrą, pupilką matki, układają się różnie; nieskomplikowana Kaśka zgarnia większość matczynej uwagi i miłości. W szkole Anna pragnie przyjaźni Danieli, ale nie ma odwagi się do niej zbliżyć, irytują ją natomiast niezdecydowane zabiegi Marcina, który uważa, że ze sobą chodzą.
Anna się jąka i wpędziło ją to w tak potężny kompleks, że w sumie niewinna uwaga kolegi o wadzie wymowy powoduje niezwykle emocjonalną i brzemienną w skutki reakcję. Dziewczyna ma żal do rodziców, że nie próbowali jej leczyć, że zamietli sprawę pod dywan, woleli ją przemilczać; zresztą cała sprawa ma głębsze podłoże. W swej samotności Anna może liczyć na jedną osobę: starą Doktorzycę, lekarkę, z którą się przyjaźni. Nawet jednak ona nie umie – do czasu – przebić się przez otaczającą nastolatkę skorupę. Dopiero sama Anna spróbuje zwalczyć swoje słabości, gdy pozna ludzi naprawdę poszkodowanych przez los i powoli zacznie otwierać się na innych, do czego przyczyni się też pierwsza miłość.
Zofia Chądzyńska stworzyła wiele świetnych postaci: samej Anny; Doktorzycy – starej panny z zaborczym kotem, zapracowanej idealistki,; pani Cieszkowskiej, sąsiadki, która otacza opieką pacjentów z urazami kręgosłupa; dyrektor liceum Kmicikowej; skoczka narciarskiego Janka. Mniej przekonująco wypadli rodzice dziewczyny, szczególnie matka, naszkicowana chyba zbyt grubą kreską.

„Wstęga pawilonu” to powieść dobra, mądra i dająca nadzieję

wszystkim, którzy tak jak Anna cierpią z powodu kompleksów, prawdziwych lub wyimaginowanych ułomności czy wad. Równocześnie nie jest to książka mamiąca łatwymi rozwiązaniami; przeciwnie, droga do pokonania słabości wymaga przede wszystkim pracy nad sobą i zaufania do ludzi, którzy próbują nam pomóc. Nic nie przyjdzie samo, ale należy wierzyć, że się uda – tego uczy się Anna od swoich podopiecznych; ich hart ducha będzie dla niej wzorem. „Wstęga pawilonu” właściwie się nie zestarzała: problemy Anny, jej rodziny, Doktorzycy są ponadczasowe; już tylko nie trzeba – jak Anna i Kaśka – jeździć po całym mieście, żeby kupić kalosze. Może jedynie nie do pomyślenia jest, by lekarka czy psycholog palili w obecności pacjenta, co w książce nikogo nie dziwi. Natomiast kolejki do gabinetów i załatwianie wizyt u specjalistów po znajomości to stały element i lat siedemdziesiątych, kiedy powstała książka, i naszych czasów.
Zofia Chądzyńska, Wstęga pawilonu, Nasza Księgarnia 1982.
(Odwiedzono 3 316 razy, 14 razy dziś)

40 komentarzy do “Wyjście ze skorupy (Zofia Chądzyńska, „Wstęga pawilonu”)”

  1. Im częściej widzę u Ciebie notki dot. młodzieżowych książek sprzed lat, tym większa ogarnia mnie panika: prawie nic z nich nie pamiętam.;( Nadeszła chyba pora na leki wspomagające pamięć.;)
    Z powyższej powieści pamiętam tylko tytuł – tak nieoczywisty, że aż zagadkowy. Co do ostatniego zdania z Twojej recenzji – mam wrażenie, że obecnie jest mimo wszystko podobnie.;(

    Odpowiedz
  2. Chądzyńska – choć niewiele z niej pamiętam – tak mi się właśnie kojarzy: jako autorka mądrych książek. Chyba przyspieszę zaplanowaną już wcześniej ponowną lekturę „Statków, które mijają się nocą”:)
    A jeśli chodzi o kalosze, też nic się nie zmieniło: przed wyjazdem na wakacje objeździłam wszystkie sklepy w moim mieście (był początek lipca) i wszędzie pukali się w głowę: kalosze? teraz? Ostatecznie udało mi się je dostać dopiero w piątym z kolei sklepie w mieście wojewódzkim:P

    Odpowiedz
    • Sobie kalosze kupiłem bodajże w markecie budowlanym, a damskie mają w centrach ogrodniczych:)) Dzieci dostają kalosze w spadku, więc mogłem nie zauważyć braków w zaopatrzeniu:P
      Chądzyńska jest dla mnie nową autorką, to wszystko wina Kasi z Mojej pasieki. No i parę osób głosowało na nią w plebiscycie.

      Odpowiedz
    • Kaloszowym spadkiem też bym nie pogardziła, bo cykliczne wydawanie całkiem sporych pieniędzy na kupę śmierdzącej gumy zaczyna mnie lekko irytować.
      Ale jak mogłeś nie czytać Chądzyńskiej? Ty? W życiu bym nie pomyślała:)
      To chyba niestety jedna z tych autorek, które ostatnio niezasłużenie popadły w zapomnienie. Wydaje mi się, że nie było ostatnio żadnych wznowień jej książek.

      Odpowiedz
    • Przypuszczam, że czytałem Statki, ale głowy nie dam. Obawiam się, że już i w moich czasach nie była szczególnie popularna. A wznowienia były, owszem, mają koszmarne okładki, jak to w Siedmiorogu czy innym Akapicie:( Zapomnienie natomiast niesłuszne, więc czytać i przypominać.

      Odpowiedz
    • Te wznowienia o których piszesz, też były już dość dawno temu. Swoją drogą, ciekawe czemu akurat te wydawnictwa ją wydawały – dla mnie, gdybym nie znała tej autorki wcześniej, byłaby to swego rodzaju antyreklama.

      Odpowiedz
    • Dla mnie też była to antyreklama i specjalnie szukałem starszych wydań. Ale Siedmioróg i Akapit miały swego czasu, a i chyba dziś, monopol na mnóstwo starych młodzieżówek, sam mam ichnie Bahdaje czy Nowacką, kupowane na wyprzedażach.

      Odpowiedz
  3. Wygląda na to, że mimo tej całej dzisiejszej nowoczesności problemy nastolatków pozostały ciągle takie same. Trafiłem na coś podobnego w „Grubym” Minkowskiego, choć z Twojego opisu wynika, że problemy Anny zostały przez Zofię Chądzyńską potraktowane znacznie głębiej.

    Odpowiedz
    • Przypadek. Chądzyńską czytałem wcześniej niż Szmaglewską, tylko mi z pisaniem się zeszło.
      Miałem protestować, że jąkanie Anny nie jest ułomnością, ale tak ją blokowało, że faktycznie trzeba je tak nazwać. Natomiast o wykluczeniu nie ma mowy, przynajmniej nie przez rówieśników, to sama Anna od nich stroni, im to jąkanie nieszczególnie przeszkadza.

      Odpowiedz
  4. O, Chądzyńska :) To jedna z moich ulubionych autorek z okresu, kiedy miałam kilkanaście lat. Mądra kobieta, bardzo mądra. Lubiła pisać o osobach nieprzystosowanych, zakompleksionych, o różnego rodzaju dziwakach. Napisała też powieść dla dorosłych pt. „Skrzydło sowy”, ale to powieść taka sobie. Nie zachwyciła mnie tak bardzo jak powieści dla młodzieży.

    Odpowiedz
  5. Na blogach kulinarnych z przepisami są często takie specjalne guziczki „Zamień na listę zakupów” – stanowczo domagam się dodawania ich do Twoich recenzji. :)

    Odpowiedz
  6. Dobry wieczór, ja pierwszy raz piszę, chociaż od pewnego czasu podczytuję. Bardzo dziękuję za przypomnienie różnych książek i autorów z mojej młodości. „Drab” był jedną z moich ulubionych książek, niestety gdzieś mi przepadł, chyba ktoś pożyczył i nie oddał. Nawiasem mówiąc, w ubiegłym tygodniu na antenie radiowej Dwójki leciały wspomnienia Zofii Chądzyńskiej, przez nią samą opowiadane, w serii „Głosy z przeszłości”, można odsłuchać na stronie Dwójki. Wspaniale się tego słuchało, opowiadała niezwykle barwnie.
    Bardzo serdecznie pozdrawiam

    Odpowiedz

Odpowiedz

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.